Kendini Sabote Ediyor Musun? | Kendini Sabote Etmek Nedir? Nasıl Kurtulursun?

Başarmak istediğimiz şeylere giden yolda karşımıza engeller çıkabiliyor ve fark etmesek de bu engellerden bir tanesi kendimiz olabiliyoruz. Kendimizi sabote ederek başarıya ulaşmamızı engelleyebiliyoruz. Tabi ki bunu bilinçli yapmıyoruz, bu aslında bizim öğrendiğimiz bir şey ve değiştirmek de bizim elimizde. İlk önce kendini sabote etmek nedir ona bakalım ardından da sen kendi kendini sabote ediyor musun onu inceleyelim.

1- Kendini Sabote Etmek Nedir?

Kendini sabote eden bireyler kendi başarılarını, değerlerini yok sayarlar ve git gide kendilerini daha derin bir kuyuya çekerler. Kendini baltalayarak başarılarını, huzurunu, iyi oluşumunu ve gelişimini engellerler. Kimi zaman bilinçli kimi zaman da bilinçsiz olarak yaptığımız bir şeydir, ancak bunun farkında olmayabiliyoruz. Kendini sabote edip etmediğinden emin değilsen bir sonraki başlığı mutlaka oku:

2- Kendini Sabote Ettiğini Gösterebilen İşaretler

• İşlere ve projelere anlık bir istek ile başlıyor ama devam ettirme motivasyonunu hiç bulamıyorsan

• Yapman ve yetiştirmen gereken işleri erteliyor, ertelediğin zaman geldiğinde bir daha erteliyorsan

• Negatif ve eleştirel iç sese sahipsen yani kendin hakkında sürekli olarak olumsuz eleştiriler yapıyorsan. Örneğin: "Ben çirkinim, kendimi hiç beğenmiyorum." "Yaptığım yemek de çok kötü oldu" "Benim kafam matematiği almaz zaten." vb

• Düşük öz-değere sahipsen yani kendine az değer veriyorsan

• Hak ettiğinden daha azına tamam diyor ve yetiniyorsan, hakkını aramıyorsan. Örneğin, eğitimin oldukça iyi bir düzeydeyken eğitimini karşılamayan bir maaşı kabul etmek vb.

• Girişken olamıyor, sosyal ortamlardan, sorumluluk gereken işlerden kaçıyorsan

• İşler zorlaştığında vazgeçme ve kaçma davranışı/isteği sergiliyorsan

Saydığım maddeleri yapıyor olman kendini sabote ettiğini gösteriyor olabilir.*

3- Kendini Sabote Etmenin Altında Neler Yatıyor Olabilir?

Mükemmeliyetçilik:

Mükemmeli hedefleyen bireyler her şeyin mükemmel olmasını istedikleri için doğru zamanı beklemeyi seçebiliyorlar. Bu durum da girişken olmamalarına ve erteleme davranışına yol açabilmektedir. Aynı zamanda kendilerine karşı olumsuz bir iç sese sahip olabilirler.

Başarılı Olmaktan Korkmak:

Başarısızlık korkusu değil, doğru duydunuz başarı korkusu. Başarı beraberinde daha fazla sorumluluk, belki daha fazla yoğunluk, yeni riskler getirebiliyor. Bu da başarıyı istesek de ondan korktuğumuz için ona ulaşmak istemememize sebep olabiliyor. Kendimizi sabote ederek başarının önüne geçiyoruz.

Düşük Öz-Yeterlilik ve Öz-Değer:

Demiştik ya bilinçsiz yapabiliyoruz diye, eğer bir kişi düşük öz-değere sahipse bu durumda kendini başarıya layık göremeyebiliyor, kendini yetersiz gördüğü için hiç başarılı olamayacağını düşünebiliyor, hak ettiğinden daha azına "tamam" diyebiliyor. Yetersizlik inancı ve kendine verdiğin değer üzerinde çalışman biraz fayda sağlayabilir.

Geçmişte Yaşadıkların ve Öğrendiklerin:

Belki geçmişte bir durumla karşılaştığında kendini sabote etme davranışlarından birkaçını yapmış ve sonucunda seni kurtardığını, sana iyi geldiğini hissetmiş olabilirsin. Bunun üzerine de zihnin bunun sana iyi geldiğini düşünerek bunu öğrenmiş ve uygulamaya devam etmiş olabilir. Burada kendine sorman gereken güzel bir soru 'Şu an iyi geliyor mu?' sorusu olabilir. Geçmişte yaşadıkların sonucunda öğrendiğin bu davranışı biraz incele bakalım.

4- Kendini Sabote Etmekten Kurtulmak

Kabul ve Farkındalık:

Çoğu şey de olduğu gibi kendini sabote etmeyi durdurmanın da ilk adımı farkındalık sağlamak. Belki de bu yazı sayesinde böyle bir durum yaşıyorsan biraz fark etmiş olabilirsin. Bu durumu yaşadığını kabul etmeli, belki de engelin sen olduğunu fark etmelisin. Suçu her zaman geçmişimizde bize yapılanlara ve başka kişilere atamayız.

Değişmesi Gerekenler:

Bu durum sana hangi noktalarda sorun yaratır, hangi sorunları yaşamasan daha iyi olur, yaşamadığında ne değişir hayatın nasıl olur, hangi düşünceler ile kendini sabote ediyorsun.. Buna benzer soruları kendine sormalısın.

Sosyal Çevreni Gözden Geçir:

"Çevrendeki 5 kişinin ortalamasısın" sözünü mutlaka duymuşsundur. Ben de buna katılanlardanım açıkçası. Eğer çevrende sana destek olmayan, sen kendini sabote ettikçe seni daha da dibe çeken kişiler varsa belki onlarla ilişkini gözden geçirmen sana iyi gelebilir.

Kendini Desteklemeyi Öğren:

Kendinle negatif konuşmalarını değiştirmeyi ve daha pozitif konuşmayı dene. Başlarda zor olacaktır ama ilk adım olarak bunu sesli yaptığın anları azaltarak başlayabilirsin. Kendini yıkıcı eleştirdiğinde/yerdiğinde dışardaki kişiler de kendinde eleştirme hakkı görebiliyor. Sesli söylemeyi azalttıktan sonra iç sesinde negatif cümlelerini fark et ve dur de. Ardından da yerine yenilerini yerleştirmeyi dene. Olumlamalardan faydalanabilirsin.

Psikolojik Destek Almak:

Psikolojik destek çoğu zaman sizin kaçırdıklarınızı görmenize, daha farklı bir çerçeveden bakmanıza olanak sağlar. Eğer destek almaktan emin değilsen bu yazıma mutlaka göz atmalısın.

Yazımın sonuna gelirken kendi deneyimlerini "Misafir" olarak yorumlarda paylaşabileceğini unutma. Aynı zamanda sayfama abone olarak blog yazılarından daha hızlı haberdar olabilir ve ücretsiz atölye ve kitapları yakalayabilirsin. Sevgiyle kal ✨

*İçerikte yazılan bilgiler farkındalık ve bilgi amaçlıdır. Tanılama için kullanılamaz. Kullanılması yazarın sorumluluğuna ait değildir.

Fotoğraf: Alex Green, Pexels aracılığıyla.